Urząd stanu cywilnego – co to jest? w jakich sprawach potrzebny?

Zdarzyła Wam się taka sytuacja, że musieliście załatwić coś w urzędzie i trafiliście do złego miejsca? Albo krążyliście od urzędu do urzędu, ponieważ nigdzie nie potrafiliście zdobyć rzetelnej informacji? Aby tego w przyszłości uniknąć, sprawdźcie czym zajmuje się urząd stanu cywilnego.

Czym zajmuje się urząd stanu cywilnego?

Urząd stanu cywilnego (USC) jest jednostką organizacyjną, która wchodzi w skład urzędu gminy. USC zostaje powołany oraz funkcjonuje na zasadach zawartych w Ustawie z dnia 28 listopada 2014 r. Prawo o aktach stanu cywilnego. Kierownikiem tego urzędu może być wójt lub burmistrz (prezydent), który powołuje swojego zastępcę. Przy czym warto jest również wiedzieć, że w jednej gminie może być kilka urzędów stanu cywilnego lub kilka gmin może wchodzić w jeden okręg USC – decyzję o tym, ile jednostek zostaje powołanych, podejmuje wojewoda i zazwyczaj robi to w oparciu o potrzeby lokalnej społeczności (głównym czynnikiem jest oczywiście wielkość ludności).

Główne zadania urzędu stanu cywilnego

Zadania urzędu stanu cywilnego można podzielić na trzy główne grupy:

1. rejestracja urodzeń;
2. rejestracja małżeństw;
3. rejestracja zgonów.

Pracownicy urzędu muszą również rejestrować wszystkie zmiany zachodzące w aktach stanu cywilnego, wpływające na stan cywilny osób, których dotyczą. Zmiany te muszą też wynikać z postanowień sądu lub z decyzji administracyjnych, a nie na własne życzenie osoby cywilnej. Najprostszym przykładem takiej zmiany jest trwałe i prawne rozwiązanie stosunków małżeńskich, czyli rozwód.

Co robi urząd stanu cywilnego?

Powyższe zadania generują oczywiście wiele innych działań, jakie musi podejmować urząd stanu cywilnego. Zobaczcie jakie są jeszcze najważniejsze obowiązki tej jednostki organizacyjnej:

• wydawanie odpisów z ksiąg stanu cywilnego (np. odpis skrócony aktu urodzenia);
• zmiana imion oraz nazwisk;
• odbiór zaświadczeń o uznaniu dziecka, nadaniu dziecku nazwiska, o wstąpieniu w związek małżeński oraz o wyborze nazwiska przez małżonków;
• w przypadku zawierania związku małżeńskiego poza granicami kraju, urząd wydaje zaświadczenia o zdolności prawnej do podjęcia tych działań;
• wydawanie zezwolenia na zawarcie małżeństwa poza stałym miejscem zamieszkania lub przed upływem miesięcznego terminu.

Jakie sprawy można załatwić w urzędzie stanu cywilnego?

W praktyce w urzędzie stanu cywilnego zwykły obywatel załatwia trzy sprawy: zgłasza urodzenie dziecka, zawarcie związku małżeńskiego lub zgon bliskiej osoby.

W przypadku urodzenia dziecka należy je zarejestrować oraz wybrać imię i nazwisko (wspólne dla obu małżonków lub nazwisko jednego z rodziców). W tym urzędzie można również dokonać zmiany imienia dziecka, a także zgłosić uznanie ojcostwa.

W urzędzie stanu cywilnego należy zgłosić zawarcie małżeństwa, które odbyło się przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego, przed duchownym lub należy powiadomić o ślubie poza urzędem stanu cywilnego (np. w plenerze).

Małżonkowie, krewni zstępni oraz wstępni, krewni boczni do 4 stopnia pokrewieństwa oraz powinowaci w linii prostej do 1 stopnia mogą zgłosić śmierć bliskiej osoby. Zgon zgłasza się w miejscowości, w której doszło do śmierci osoby zgłaszanej.

Wizyta w urzędzie stanu cywilnego będzie konieczna w przypadku najważniejszych momentów Waszego życia. Dlatego dobrze jest wiedzieć, co można tam załatwić, by móc jak najszybciej zamknąć wszelkie prawne formalności.