W jaki sposób firma może chronić własność intelektualną? Istnieją dwa sposoby, które pozwalają ją zabezpieczyć. Każdy z nich ma swoje mocne strony, ale i pewne mankamenty.
Co to jest własność intelektualna?
Własność intelektualna to wszelkie wytwory ludzkiego rozumu i wyobraźni. Terminem tym określamy więc to, co samo w sobie jest niematerialne, może być jednak ujęte w formie materialnych nośników. Do takich wytworów ludzkiego umysłu może należeć na przykład jakiś pomysł czy procedura, znajdujące wykorzystanie w literaturze, sztuce, nauce bądź przemyśle.
Oczywiście stwierdzenie i udowodnienie, kto ma prawo do własności intelektualnej, jest trudniejsze niż w przypadku własności materialnej, która określa konkretne przedmioty. Ale i ona jest regulowana prawnie.
Przedsiębiorstwo, którego sukces opiera się na wykorzystaniu własności intelektualnej – na przykład jakiejś szczególnie innowacyjnej procedury czy sposobu produkcji – powinno tę własność odpowiednio zabezpieczyć. Ochrona własności intelektualnej to zagadnienie dla prawnika (www.informaticalegis.com), a można się jej podjąć na dwa sposoby.
Co to jest prawo wyłączne?
Pierwszą z metod ochrony przed wykorzystaniem własności intelektualnej firmy jest prawo wyłączne. W przypadku wytworów kultury, takich jak dzieło literackie czy utwór muzyczny, są to prawa autorskie. Nie trzeba wypełniać żadnych prawnych formalności. Taka własność intelektualna od początku automatycznie podlega ochronie praw autorskich i jeśli z własności tej zacznie korzystać osoba do tego nieuprawniona, twórca może dochodzić sprawiedliwości przed sądem. Będzie musiał tylko udowodnić własne autorstwo spornej własności intelektualnej oraz wykazać datę jej powstania.
Inaczej sprawa wygląda w przypadku wynalazków. One nie podlegają ochronie z nadania – aby ją zyskać, trzeba wypełnić odpowiednie procedury. Wynalazek należy zgłosić do urzędu, by uzyskać patent. W przypadku starań o patent polski do Urzędu Patentowego RP trzeba złożyć podanie, opis wynalazku i jego skrót, oraz zastrzeżenia patentowe. Jeżeli wniosek zostanie rozpatrzony pomyślnie, otrzymamy patent, który nadaje nam obowiązujące przez 20 lat prawo wyłącznego korzystania z wynalazku w sposób zawodowy lub zarobkowy na terenie całej Polski.
Ochrona prawem wyłącznym dotyczy również wzorów użytkowych. Procedura starania się o tak zwane prawo ochronne przebiega tak samo jak w przypadku patentu, ale okres działania ochrony wynosi już tylko 10 lat. Podobnie jest w przypadku znaków towarowych, jednak tutaj okres trwania ochrony może być przedłużany na kolejne 10-letnie okresy.
Wzór przemysłowy chroniony jest prawem z rejestracji. Żeby takie prawo uzyskać, należy złożyć podanie, ilustrację i opis wyjaśniający ilustrację wzoru. Taka ochrona udzielana jest maksymalnie na 25 lat, ale okres ten jest podzielony na 5-letnie odcinki.
Co to jest wiedza utajona?
Rozwiązaniem alternatywnym ochrony wartości intelektualnej jest wiedza utajona. Chodzi tu o to, że przedsiębiorstwo zachowuje poufność pewnych danych. Informacje technologiczne, techniczne, organizacyjne, lub inne, które posiadają wartość gospodarczą, nie są podawane do wiadomości publicznej.
Oczywiście ten system może zawieść. Utrzymanie pewnych danych w tajemnicy może być trudne i wymaga nieraz wysiłku i pomysłowości. Ale taka strategia ma też zalety – nie trzeba spełniać żadnych wymagań formalnych, a poza tym taki sposób ochrony własności intelektualnej, w przeciwieństwie do prawa wyłącznego, nie przemija z czasem.
Dodaj komentarz